“Een slim kind kan zich heel dom voelen omdat hij niet zo simpel kan denken als van hem op school gevraagd word” (Omdenken). Toen ik deze uitspraak in mijn Facebook groep plaatste kwamen de volgende reacties. “Heel herkenbaar”, “pfff, jammer genoeg wel”, “100%”. Maar hoe kan dat toch, dat hoogbegaafde kinderen zich in het onderwijs zo dom kunnen voelen? En wat wordt dan bedoeld met dat ze niet zo simpel kunnen denken? In deze blog leg ik je uit hoe het bij hoogbegaafde kinderen werkt.
Breuken leren
“Mam, we hebben met elkaar een kwart brood opgegeten”. Terwijl ik mij afvraag hoe onze 6 jarige zoon nu weet wat een kwart is besluit ik gelijk door te pakken. Ik vraag hem of hij ook weet hoe hij dat op moet schrijven. Als blijkt dat hij het niet weet pak ik pen en papier en schrijf 1/4 op. Dit is nu een breuk vertel ik hem. En leg hem uit dat een breuk altijd een streep in het midden heeft. Dat eronder het getal komt waarin het brood wordt gesneden. Dat erboven het getal komt dat we al hebben opgegeten. Hij vindt het enorm interessant. Een kind met motivatie dus ik pak door. Ik geef hem een paar opdrachten waarin het brood in meer delen is gesneden en waarin we ook meer hebben opgegeten. Na een drietal oefeningen vraagt hij of hij zelf pen en papier mag. Hij tekent vervolgens een pizza, verdeelt deze in 10 stukken waarbij ze ook alle tien opgegeten zijn. Daarnaast zet hij 10/10 neer. Dan vindt hij het mooi geweest en gaat weer verder met eten. Een paar weken later, het onderwerp breuken komt weer voorbij, blijkt hij het nog niet vergeten te zijn.
Hoogbegaafde kinderen onderwijs geven kan zo makkelijk zijn
Bovenstaand voorbeeld is voor mij enorm illustratief voor hoe het bij veel hoogbegaafde kinderen werkt. Hoogbegaafde kinderen kunnen namelijk in no time op deze manier zich nieuwe stof eigen maken. Dat komt omdat ze sterk zijn in het leggen van logische verbanden, ze koppelen nieuwe informatie heel snel aan kennis die ze al hebben en hebben vaak een heel goed geheugen waardoor weinig herhaling en oefening nodig is. Dat het voor hen ondanks deze capaciteiten toch zo moeilijk is om in het onderwijs te leren ligt dan ook zeker niet aan hen. Maar valt veel meer te wijten aan het huidige onderwijssysteem
Vastlopen in het huidige onderwijssysteem
In het huidige onderwijssysteem gaat men met (hele) kleine stappen door de stof heen. Er wordt stapje voor stapje toegewerkt naar het uiteindelijk doel. Hoogbegaafde kinderen hebben deze opbouw in kleine stapjes niet nodig.
Wat voor hen van belang is dat zij beginnen met het eind in zicht. Om in het rekenen te blijven, betekent dit, dat de uitleg zal moeten starten bij de uiteindelijke sommen die moeten worden opgelost. Vanuit de uitleg hoe de betreffende som opgelost moet worden kunnen ze zelf de strategie halen om deze vervolgens bij anderen opgaven te kunnen toepassen.
Het werken voor deze kinderen in kleine stappen is vaak heel moeilijk. Ze weten niet waar ze naar toe werken omdat ze het grotere geheel niet kunnen overzien. Vaak moeten ze ook stappen leren die zij zelf eigenlijk niet nodig hebben om de uiteindelijke stof te kunnen beheersen. Hierbij kan je bijvoorbeeld denken aan het gebruiken van getallenlijnen om uiteindelijk sommen te kunnen oplossen die het tiental overschrijden. Hoogbegaafde kinderen hebben vaak al heel veel getalinzicht en zullen het gebruik van deze getallenlijnen niet nodig hebben. Het zal eerder averechts werken omdat ze dezen niet begrijpen.
Veel hoogbegaafde kinderen raken in de war van deze kleine tussenstappen, die eigenlijk bedoeld zijn als ondersteuning. Maar voor hen zijn het geen hulpmiddelen, maar stappen waar ze over struikelen. Op het moment dat ze bij de tussenstappen vastlopen wordt vaak gedacht dat de stof voor hen te moeilijk is en krijgen ze meer en meer ondersteuning. Dit kan jouw kind het gevoel geven dat hij of zij dom is. Terwijl het eigenlijk zo is dat jouw kind zo makkelijk leert en deze stap niet nodig heeft.
Wat heeft je kind nodig?
Wat hoogbegaafde kinderen in het onderwijs nodig hebben zijn leerkrachten die durven los te laten. Het loslaten van het huidige, stapje voor stapje, onderwijssysteem. Leerkrachten die vanuit vertrouwen in het kind onderwijs bieden waarbij het hoogbegaafde kind de ruimte wordt geboden om in grote stappen door de stof heen te gaan. Leerkrachten die durven om vanuit het eindpunt te starten en voldoende vertrouwen hebben dat het kind vanuit logisch redeneren zelf kan komen tot de oplossing. Die los kunnen laten dat alle deelstappen eerst helemaal beheerst moeten worden alvorens door te mogen naar het volgende onderwerp.
“If a child can’t learn te way we teach, maybe we should teach the way they learn” Michael J. Fox
Reactie plaatsen
Reacties