Heb jij te maken met een kind dat zich niet goed kan concentreren op school? Die moeite heeft om op te letten als zijn juf of meester uitleg geeft. Die snel afgeleid is en daarom zijn schoolwerk niet afkrijgt. In deze blog vertel ik je hoe het komt dat (hoog)begaafde kinderen sneller afgeleid zijn. En nee, niet omdat ze allemaal ADHD hebben. Juist helemaal niet! Helaas is dat heel vaak een misdiagnose bij hoogbegaafde kinderen.
Wat is focus?
Om iets nieuws te kunnen leren heb je focus nodig. Focus betekent dat een kind zijn aandacht op iets kan richten en bezig is met de lesstof. Het kind concentreert zich op de uitleg van een leerkracht of wat er in een boek of schrift staat. En gaat hier gericht mee aan het werk. Een kind dat zich kan focussen laat zich niet afleiden door prikkels uit de omgeving of zijn eigen gedachten. Gemiddeld kan een 6 jarige zich 10 minuten achter elkaar focussen. De concentratie bij een kind in de leeftijd van 10 jaar is ongeveer 20 minuten.
Niet opletten en snel afgeleid zijn
Een slechte concentratie wordt eigenlijk altijd ervaren als een probleem. Leerkrachten zijn vaak “bang” dat je kind de uitleg niet meekrijgt en daardoor de lesstof niet begrijpt. Met als gevolg dat er een achterstand optreedt. Vaak krijgen deze kinderen ook hun schoolwerk niet af. Terwijl dit wel belangrijk wordt gevonden. Omdat het uitgangspunt in het onderwijs veelal nog is dat hoe meer de lesstof wordt herhaald hoe beter het blijft beklijven.
Wanneer blijkt dat je kind snel afgeleid is en moeite heeft om zich te concentreren dan wordt er met elkaar gezocht naar oplossingen. Er wordt vaak gedacht aan een andere plek in de klas, een koptelefoon, extra instructie geven of meer nabijheid en contact met de leerkracht. Oplossingen die mogelijk zouden kunnen werken. Maar voor hoogbegaafde kinderen wil ik graag eerst verder kijken. Omdat de oorzaak van het “probleem” vaak in een andere hoek ligt.
Oorzaken bij hoogbegaafde kinderen
Veel hoogbegaafde kinderen hebben moeite om zich te concentreren. Ze zijn snel afgeleid. Zijn met andere dingen bezig dan met de uitleg van de leerkracht. Het werk is met grote regelmaat niet af en het werktempo is ontzettend traag. Wanneer jij jouw kind hierin herkent dan is het belangrijk om eerst de oorzaak te achterhalen. Pas dan is het mogelijk om de oplossing te kunnen vinden die geschikt is voor jouw kind. Bij veel hoogbegaafde kinderen zit de oorzaak van hun concentratieproblemen in één of meerdere van de volgende oorzaken:
*Je kind krijgt te weinig uitdagende prikkels. Een kind dat te weinig prikkels krijgt heeft moeite om zijn aandacht te richten en dus om op te letten. Dit komt omdat het denkbrein niet optimaal gebruikt wordt. Het denkbrein wil namelijk dat het volledig gebruikt wordt. Wanneer dit niet gebeurd gaat het op zoek naar andere prikkels. Het kunnen prikkels uit de omgeving zijn. Dit zijn de kinderen die overal op reageren of bezig zijn met wat er buiten gebeurd. Je kind kan ook de prikkels in zichzelf zoeken. Dit zijn vaak de kinderen die dagdromen of in hun hoofd bezig de mooiste ideeën bedenken. Voor het goed functioneren en kunnen leren heeft het denkbrein van jouw kind voldoende en uitdagende prikkels nodig.
*Je kind maakt te weinig noradrenaline aan. Noradrenaline is een neurotransmitter dat bij de juiste hoeveelheid ervoor zorgt dat een kind zich kan focussen. Je kind kan zich dan afsluiten van andere prikkels en gedachten. Wanneer een kind te weinig van deze stof aanmaakt raakt het afgeleid. Om ervoor te zorgen dat je kind voldoende noradrenaline aanmaakt zal de taken complexer en uitdagender moeten worden gemaakt.
*Stress bij je kind zorgt ervoor dat je kind sneller is afgeleid en zich minder kan concentreren. Hoogbegaafde kinderen ervaren mogelijk meer stress door hun gevoeligheid, door problemen met vrienden, doordat ze zich niet begrepen voelen of doordat ze niet (de juiste) uitdaging krijgen. Wanneer een kind stress ervaart komt het in de vecht-vlucht reactie terecht. Van oudsher is het belangrijk dat men in een gevaarlijke situatie gericht is op de gehele omgeving en zich dus laat afleiden door alles wat de veiligheid in gevaar kan brengen. Hoewel de tegenwoordige situaties vaak niet meer gaan over leven en dood is de stress reactie nog altijd dezelfde. Van belang is om de stress te verminderen waardoor de vecht-vlucht reactie wordt opgeheven en je kind zich weer beter kan focussen.
*Een stressreactie kan kortdurend zijn, maar ook langdurend. We spreken dan over chronische stress. Wanneer er bij kinderen sprake is van chronische stress dan kunnen er (in)slaapproblemen ontstaan. Hierdoor zijn de hormonen cortisol en adrenaline in grote mate aanwezig in het lichaam. Het hormoon adrenaline zet jouw kind in actie waardoor het moeilijker in slaap kan komen. Cortisol heeft invloed op het ontwaken. Wanneer deze hoog is wordt je vaker of vroeger wakker. Het gevolg hiervan is dat je kind vermoeid is en steeds vermoeider raakt. Waardoor het steeds moeilijker wordt om zich te concentreren zonder snel afgeleid te raken.
Kettingreactie
Zoals je hebt kunnen lezen zijn er dus meerdere oorzaken die ervoor kunnen zorgen dat je kind zich minder goed kan concentreren. Eigenlijk hebben ze veel met elkaar te maken en kan er ook een kettingreactie ontstaan. Om problemen met het focussen goed te kunnen aanpakken is het belangrijk om de oorzaak te achterhalen. Wil jij weten waar de oorzaak voor jouw kind ligt en wat jouw kind nodig heeft om zich weer te kunnen concentreren op school? Neem dan vrijblijvend contact met mij op. Samen kunnen we bekijken wat ik voor jullie kan betekenen!
Reactie plaatsen
Reacties